میلگرد کلاف چیست و چه کاربردهایی دارد؟

میلگرد کلاف یکی از محصولات کلیدی تو صنعت فولاد و ساختمان‌سازیه که به‌خاطر انعطاف‌پذیری و کاربردهای متنوعش حسابی پرطرفداره.

میلگرد کلاف چیه و چه فرقی با میلگرد شاخه‌ای داره؟

میلگرد کلاف یه نوع میلگرد فولادیه که برخلاف میلگردهای شاخه‌ای (که معمولاً ۱۲ متری هستن)، به‌صورت یه رشته بلند و پیچیده‌شده (مثل کلاف یا قرقره) تولید می‌شه. طولش خیلی بیشتر از ۱۲ متره و بسته به کارخانه، طول‌های مختلفی داره. به این محصول گاهی وایررود (Wire Rod) یا مفتول (Wire) هم می‌گن، به‌خصوص برای سایزهای کوچکتر (۵.۵ تا ۸ میلی‌متر).

تفاوت اصلی میلگرد کلاف با میلگرد شاخه‌ای تو شکل ظاهری، بسته‌بندی، حمل و نقل و نگهداریه. چون کلاف انعطاف‌پذیره و حجم کمتری می‌گیره، جابه‌جاییش راحت‌تره و تو انبار فضای کمتری اشغال می‌کنه. ضمناً، به‌خاطر ساختار کلافی، برای کاربردهای خاصی مثل تولید مفتول یا استفاده تو صنایع تبدیلی خیلی مناسب‌تره.

انواع میلگرد کلاف

میلگرد کلاف رو می‌شه از دو زاویه دسته‌بندی کرد: شکل ظاهری (آج) و میزان کربن. بیاید یه نگاه دقیق‌تر بندازیم:

۱. بر اساس شکل ظاهری

• میلگرد کلاف ساده (Plain Coil Rebar)
  این مدل سطح صاف و بدون آج داره و با استاندارد RST34 شناخته می‌شه. مقاومتش از نوع آجدار کمتره و بیشتر تو سایزهای ۵.۵ تا ۸ میلی‌متر (معروف به مفتول) و ۱۰ تا ۱۲ میلی‌متر تولید می‌شه. سایزهای بزرگ‌تر (تا ۱۶ میلی‌متر) هم اگه مشتری سفارش بده، ساخته می‌شه، ولی کمتر تو بازار پیدا می‌شه. قیمتش هم معمولاً از نوع آجدار ارزون‌تره.
• میلگرد کلاف آجدار (Deformed Coil Rebar)
  این نوع آج‌ها و برآمدگی‌هایی رو سطحش داره که باعث می‌شه مقاومتش حسابی بالا باشه. طبق استانداردهای A2 و A3 تولید می‌شه و بیشتر تو سایزهای ۸ تا ۱۲ میلی‌متر برای آرماتوربندی و ساختمان‌سازی استفاده می‌شه. قیمتش به‌خاطر مقاومت بیشتر، بالاتر از نوع ساده‌ست.

۲. بر اساس میزان کربن

• میلگرد کلاف کم‌کربن (Low Carbon Wire Rod)
  این نوع درصد کربن پایینی (۰.۰۵ تا ۰.۲۵ درصد) داره و به‌خاطر انعطاف‌پذیری بالا، جوش‌پذیری خوب و چکش‌خواری، تو تولید مفتول و نورد سرد خیلی کاربردیه. گریدهای SAE1006، SAE1008، RST34، RST37 و 3SP برای این نوع استفاده می‌شن.
• میلگرد کلاف کربن متوسط (Medium Carbon Wire Rod)
  با درصد کربن ۰.۲۵ تا ۰.۶۰، این مدل برای ساخت فنر، سیم بکسل، کابل‌های برق و صنایع تایرسازی به کار می‌ره. گریدهای 5SP و Ck45 معمولاً برای تولیدش استفاده می‌شن.
• میلگرد کلاف پر کربن (High Carbon Wire Rod)
  این نوع کربن بالایی (۰.۶۰ تا ۱.۵۰ درصد) داره و به همین دلیل سختی و مقاومتش زیاده، ولی انعطافش کمتره. برای لاستیک خودرو، فنر، سیم پیانو، ابزارآلات و ریل قطار کاربرد داره.
• مفتول مخصوص سیم جوش و الکترود
  یه دسته خاص از مفتول‌ها هم با فولاد جوشان یا نیمه‌آرام تولید می‌شن که برای ساخت سیم جوش و الکترود (مثل B7018 تا E6010) استفاده می‌شن.

کاربردهای میلگرد کلاف

میلگرد کلاف یه محصول نیمه‌تمامه که هم تو صنعت و هم تو ساختمان‌سازی کلی کاربرد داره. برعکس میلگرد شاخه‌ای که بیشتر برای تقویت بتن استفاده می‌شه، کلاف تو حوزه‌های متنوعی به کار می‌ره. بیاید یه لیست از کاربردهای اصلیش رو ببینیم:

• ساختمان‌سازی و عمران:
  • تقویت مقاومت کششی و برشی سازه‌های بتنی مثل پل‌ها
  • استحکام‌بخشی به دیوارها و ستون‌های آجری یا بتنی
  • استفاده در بلوک‌های نسوز و فومی
  • تولید خرپا، تیرچه و خاموت
  • ساخت سیم آرماتوربندی برای گره زدن میلگردها
  • استفاده تو فونداسیون و سقف‌ها برای پخش یکنواخت بار
  • کاربرد تو سازه‌های پیش‌تنیده

• صنایع مختلف:
  • تولید مفتول با فرآیند کشش
  • ساخت پیچ، مهره، پرچ و زنجیر فلزی
  • تولید قطعات خودرو مثل فنر و سوپاپ
  • ساخت توری حصاری، فنس، گابیون و سیم خاردار
  • استفاده تو کابل‌های برق، دکل‌ها و صنایع لاستیک‌سازی
  • تولید تجهیزات جوشکاری، تراشکاری و سیم پیانو
  • کاربرد تو نورد سرد برای ساخت ورق‌های سرد

نحوه تولید میلگرد کلاف

تولید میلگرد کلاف به روش نورد گرم انجام می‌شه و ماده اولیه‌اش شمش فولاده. این شمش‌ها معمولاً ترکیبی از کربن، سیلیسیم، منگنز و مقدار کمی فسفر و گوگرد دارن. مراحل تولید به‌صورت زیره:

1. حرارت‌دهی: شمش‌ها تو کوره تا دمای ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد گرم می‌شن.
2. نورد: شمش گرم‌شده از غلتک‌ها عبور می‌کنه تا قطرش کم و طولش زیاد بشه. برای سایزهای مختلف، تعداد پاس‌های نورد فرق داره.
3. آج‌زنی (برای نوع آجدار): اگه میلگرد آجدار باشه، دستگاه‌های خاص آج رو روی سطحش ایجاد می‌کنن.
4. حلقه‌زنی و خنک‌کاری: مفتول داغ با دستگاه Laying Head به شکل حلقه درمیاد و روی بستر خنک‌کننده قرار می‌گیره تا به‌آرامی خنک بشه.
5. کلاف‌پیچی و بسته‌بندی: میلگرد خنک‌شده به‌صورت کلاف بسته‌بندی می‌شه و با مفتول‌های فولادی محکم می‌شه.

نکات مهم حمل و نقل و نگهداری

برای اینکه میلگرد کلاف سالم بمونه و زنگ نزنه، باید یه سری نکات رو رعایت کنید:

• حمل و نقل:
  • کلاف‌های سنگین با جرثقیل یا کامیون‌های مخصوص حمل می‌شن.
  • کلاف‌های کوچیک (تا ۱۰ میلی‌متر) رو می‌شه با وانت برد، ولی باید با تسمه محکم بسته بشن.
  • بهتره کلاف‌ها روی خرک چوبی قرار بگیرن تا با کف کانتینر تماس نداشته باشن.
• نگهداری:
  • بهترین جا برای انبارداری، انبار سرپوشیده با تهویه مناسبه.
  • اگه تو فضای باز نگه می‌دارید، از برزنت یا پلاستیک ضخیم استفاده کنید، چون نایلون باعث زنگ‌زدگی می‌شه.
  • کلاف‌ها رو روی خرک چوبی بذارید تا از رطوبت و خاک دور باشن.
• باز کردن کلاف: قبل از استفاده تو پروژه، کلاف‌ها رو با دستگاه کلاف‌بازکن یا دستی باز کنید.

مشخصات فنی و استانداردها

• سایز: از ۵.۵ تا ۱۶ میلی‌متر (سایزهای ۵.۵ تا ۸ میلی‌متر به‌عنوان مفتول شناخته می‌شن).
• وزن: هر کلاف بین ۵۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلوگرمه.
• طول: معمولاً ۵۰ تا ۲۰۰ متر.
• استانداردها: تو ایران طبق استانداردهای ملی ۳۱۳۲ (آجدار)، ۱۳۵۹۲ (ساده) و ۷۴۲۲ (آزمون کشش) تولید می‌شه. استانداردهای بین‌المللی مثل ASTM (آمریکا) و EN (اروپا) هم معتبرن. گاهی هم تولیدکننده و خریدار روی استاندارد خاص توافق می‌کنن.
• انعطاف‌پذیری: کلاف‌ها به‌خاطر قطر کمتر، انعطاف بیشتری نسبت به شاخه‌ای‌ها دارن.

مشخصات میلگرد کلاف تقریباً شبیه میلگردهای معمولیه، ولی چند تا نکته خاص داره:

• استاندارد: ساده (A1) یا آجدار (A2، A3).
• سایز: از ۵.۵ تا ۱۶ میلی‌متر (۵.۵ تا ۸ میلی‌متر به‌عنوان مفتول).
• وزن: هر کلاف بین ۵۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلوگرمه.
• طول: معمولاً ۵۰ تا ۲۰۰ متر.
• درصد کربن: مفتول‌های کم‌کربن انعطاف زیاد دارن و برای جوشکاری خوبن، مفتول‌های پر کربن مقاوم‌ترن ولی انعطافشون کمتره. یه نوع مفتول هم برای تولید سیم جوش و الکترود استفاده می‌شه.

مزایای میلگرد کلاف

• هندسه خوب: کلاف‌ها چگالی بالایی دارن و فضای کمی می‌گیرن.
• حمل و نقل راحت: به‌خصوص برای سایزهای کوچیک، جابه‌جایی آسون‌تره.
• هزینه کمتر: تولید پیوسته باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری می‌شه.
• باز شدن آسان: بدون پیچ‌خوردگی تو پردازش باز می‌شن.
• انبارداری ساده: حجم کمتر و نگهداری راحت‌تر.

کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد کلاف تو ایران

خیلی از کارخانه‌های میلگرد تو ایران خط تولید کلاف هم دارن. معروف‌ترینشون ذوب آهن اصفهانه که از استانداردهای روسی استفاده می‌کنه و بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ست. چند تا از کارخانه‌های مهم دیگه عبارتند از:

• فولاد نطنز
• میلگرد امیرکبیر کاشان
• احرامیان یزد
• فولاد کویر کاشان
• فولاد بافق یزد
• نورد کوثر اهواز
• شیراز پولاد نورد
• کلاف ذوب و نورد کرمان
• کلاف بستان آباد

این کارخانه‌ها هم سفارشات معمولی و هم سفارشات خاص صنعتی و ساختمانی رو قبول می‌کنن و بخش زیادی از نیاز داخل کشور رو تامین می‌کنن. حتی بعضی‌هاشون به کشورهای همسایه هم صادرات دارن.

قیمت میلگرد کلاف چطور تعیین می‌شه؟

قیمت میلگرد کلاف به چند تا چیز بستگی داره:

• سایز و نوع: ساده ارزون‌تره و آجدار گرون‌تر.
• استاندارد: مثل A1، A2 یا A3.
• وزن کلاف: قیمت بر اساس کیلوگرم حساب می‌شه.
• بازار: نوسانات ارز، تورم و عرضه و تقاضا رو قیمت اثر می‌ذاره.

نوسان قیمت کلاف معمولاً کمتر از میلگرد شاخه‌ایه، ولی قیمت مفتول‌ها (سایز ۵.۵ تا ۸ میلی‌متر) به بازار مفتول وابسته‌ست.

جمع‌بندی

میلگرد کلاف یه محصول همه‌کاره‌ست که هم تو ساختمان‌سازی و هم تو صنایع مختلف کاربرد داره. از تولید مفتول و سیم بکسل گرفته تا تقویت سازه‌های بتنی، این محصول نقش مهمی تو صنعت فولاد داره. با رعایت نکات حمل و نقل و نگهداری، می‌تونید از کیفیت و دوامش مطمئن باشید. اگه قصد خرید دارید، حتماً به استاندارد، سایز و نوع میلگرد دقت کنید و از کارخانه‌های معتبر خرید کنید.